ADHD / ADD

ADHD / ADD Begeleiding

ADHD / ADD kent allerlei vooroordelen en clichés  en zelfs de diagnostiek, die bij ADHD/ADD wordt gebruikt, is niet altijd objectief en duidelijk meetbaar. Gelukkig horen we de laatste jaren bij de vele schrijfsels over ADHD/ADD ook berichten van professionals die een bredere benadering hanteren en dat houdt de discussies goed gaande.

Op basis van de uitslag van de diagnose krijgen veel kinderen, jongeren en volwassenen te horen dat ze ADHD of ADD hebben. Dat heeft vaak onzekerheid, onduidelijkheid, onmacht en angst tot gevolg.
Er zijn zeker gevallen te noemen (http://www.npo.nl/programmas/POW_00652096) waar medicatie goed geholpen heeft (en dat nog steeds doet) om het systeem weer in een hanteerbaar vaarwater te laten functioneren. Waar alle betrokkenen er op allerlei vlakken baat bij ervaren … rust in het hoofd, rust in huis, rust in de omgang met anderen. Maar ik denk ook dat er te makkelijk en te vaak medicatie voorgeschreven wordt … waar een andere en veelzijdige aanpak resultaat kan hebben.

Hoe gaan we er mee om?

Kinderen, jongeren en volwassenen met ADHD/ADD, of symptomen die hier op lijken, kunnen beter functioneren als zij elke dag de kans krijgen (met of zonder gebruik van medicatie) zich volgens hun leeftijd te ontwikkelen en hun mogelijkheden te gebruiken.

Tegenwoordig horen we gelukkig veel goede suggesties voor de begeleiding. Er wordt aandacht besteed aan diversiteit op verschillende gebieden: voeding, sport en beweging, gevarieerde activiteiten ontplooien, positieve elementen benadrukken, hersentraining, neurofeedbacktraining, yoga, meditatie en mindfulness, expressiemogelijkheid voor de creatieve impulsen, theater, cultuur en muziek.

Er blijft toch ook behoefte aan structurele begeleiding van de elementen die als lastig ervaren worden: consistentie trainen in plannen en je aan je planning houden, je dag(structuur) organiseren, prioriteiten stellen, concentratie en geheugentraining, leren om te gaan met emotionele buien, aandacht bij je werk kunnen houden, consequent omgaan met afwisseling in- en ontspanning.

Maar ook training in het herkennen en ontwikkelen van de positieve elementen, die koesteren en leren ze zo optimaal mogelijk in te zetten in verschillende situaties. Deze aspecten worden makkelijk vergeten en bieden vaak bijzondere resultaten en een nieuw en ander licht op een situatie, daar mag best wel extra aandacht aan gegeven worden!

Hoe maak ik AD(H)D voor jou hanteerbaar en leuk?

  • Ik ga met je op zoek naar wie jij bent, met jouw persoonlijkheid, mogelijkheden, talenten en kwaliteiten. Het totaalplaatje met alles erop en eraan.
  • Wat daarin geeft je plezier, waar heb je moeite mee, wat doe je graag en goed? Waar heb je behoefte aan?
  • Ik help je te leren je positieve kwaliteiten en talenten te herkennen, te koesteren en in te zetten op bijzondere vlakken en in verschillende situaties toe te passen. Je intelligentie, je snelle denken, je associatievermogen, je humor, je enthousiasme, je creativiteit, je inventiviteit, je inlevingsvermogen, je buiten-de-box denken etc.
  • Je per situatie leren om te gaan met de minder leuke of beperkende onderdelen waar jij (en je omgeving) last van hebt en daar handvatten voor geven.
  • Je helpen inzicht te krijgen in je emotionele buien en ermee te leren omgaan.
  • Werken aan de faalangst, de onzekerheid, het perfectionisme, de angst voor afwijzing, de eigenwaarde, het zelfvertrouwen, het ongeduld, de impulsiviteit, de beweeglijkheid, de nervositeit en het slechte slapen.
  • Assistentie op allerlei fronten: praktisch en overzichtelijk, organisatorisch en structurerend, invoelend en herkenbaar, optimistisch en confronterend, inzichtelijk en zelflerend, verantwoordelijk en zelfbepalend, enthousiasmerend en opbeurend, stimulerend en achter-de-broek-aan-zittend!

Als orthopedagoog, specialisme ADHD/ADD en ADHD/ADD Coach heb ik hier veel ervaring in.
Mijn Jungiaanse psychologie opleiding en de combinatie met alle andere trainingen en methodieken maakt dat er een bijzondere combinatie van mogelijkheden ontstaat voor ondersteuning en begeleiding.
Het maakt de begeleiding ook intensief en diepgaand, alleszins de moeite waard!

Ik werk op dit vlak nauw samen met een collega die neurofeedbacktraining en neurologica geeft. Deze training geeft balans in de hersenen, wat rust in het hoofd en gedrag geeft.  De combinatie begeleiding toont snel, positief en blijvend resultaat in het hele functioneren.

Wat is ADHD precies? En wat is ADD dan?

ADHD/ADD is een neurobiologisch fenomeen, waar de hersenen anders met informatie omgaan. De informatie die van buiten komt, en de informatie die er in je hoofd afspeelt.

In normaal Nederlands noem ik het: er moeten teveel brieven in verwrongen brievenbussen gestopt worden. Er gaat enorm veel informatie en indrukken door je hersenen, die door niet-goed functionerende verwerkingsfabriekjes afgehandeld moeten worden.

Da’s lastig, want met ADHD/ADD hebben je hersenen veel te doen, en doen het anders.

Ik zie ADHD/ADD niet als stoornis of aandoening, enkel als een anders functioneren. Er is een functionele verstoring c.q. onbalans (een anders functioneren) in de hersenen welke je op 6 verschillende gebieden terugziet. Nooit in dezelfde mate, en ook nooit evenredig verdeeld. Denk daarbij ook aan persoonlijke eigenschappen van het individu, de eigen omgevingsfactoren (erfelijkheid, gifstoffen in de omgeving, voeding), het fysieke functioneren en de hersenfunctie waar de ADHD/ADD de meeste ‘vat’ op heeft en je krijgt een scala aan verschillende mogelijkheden.

Dat vraagt van iedereen, de persoon zelf en zijn omgeving, de nodige aandacht en aanpassing.

Heel kort gezegd levert het een onvermogen op om aandacht en gedrag consistent te reguleren en vast te houden. Daarbij wordt ADHD beschreven als er sprake is van aandachtstekort en hyperactiviteit, met of zonder lichamelijke onrust, onoplettendheid en impulsiviteit en ADD als aandachtstekort zonder hyperactiviteit, waarbij de onoplettendheid naar voren komt.

De 6 gebieden van anders functioneren bij AD(H)D

  • Activatie: de wil om bepaalde dingen te gaan doen is wel aanwezig, maar op een of andere manier kom je er niet toe of word je afgeleid. Dat loopt van op tijd opstaan en op tijd de deur uitkomen, tot aandachtig aan je bezigheid werken, je aan je planning houden, aan prioriteiten stellen, aan op regelmatige tijden eten en rust nemen etc. Het handhaven van orde en regelmaat (de 3 R’s)  is een belangrijk thema … vooral om dat te combineren met de flexibliteit, het enthousiasme, de inventiviteit, de creativiteit, de gedrevenheid en avontuurlijkheid want die zijn ontegenzeglijk ook aanwezig en bieden veel mogelijkheden!
  • Concentratie: doordat er zoveel informatie binnenkomt (van de buitenwereld én de binnenwereld) en deze niet goed gefilterd wordt in de hersenen in welke informatie opgepakt moet worden en hoe deze verwerkt moet worden, is de neiging om snel afgeleid te zijn en overal op in te gaan makkelijk aanwezig. Het is hartstikke lastig je aandacht bij je opdracht te houden. Je verliest al snel alle structuur uit het oog en het levert makkelijk fouten en half afgemaakt werk op. Er zijn ook een eindeloze stroom gedachten en ideeën die de revue passeren, die weer tot andere oplossingen en acties aanzetten … en alles beïnvloedt de concentratie. Je kunt er onrustig van worden en beweeglijker. Ook ten positieve, want er worden geweldige creatieve inzichten, mogelijkheden en oplossingen bedacht.
  • Inzet: de inzet is voldoende als er voldoende positieve prikkels in de omgeving zijn die de persoon ‘geactiveerd’ kunnen houden. Dan gaat de ADHD/ADD’-er er zelfs 110% voor! En zijn ze vaak de werknemer die verder gaat dan de andere en zorgen dat een project op tijd afkomt. De hyperfocus! Vooral als ze zich door hun omgeving gemotiveerd, gewaardeerd en gestimuleerd voelen en taken hebben die ze aanspreken. De inzet wordt lager als ze zich minder gestimuleerd voelen, waardoor ze zich ertoe moeten zetten in actie te komen of blijven. De valkuil daarbij is dat ze dan zelf prikkels gaan creëren die niet altijd positief gericht hoeven te zijn (afleiding zoeken bij collega’s, bemoeien met andere kinderen, onrustig en beweeglijk worden). Aanleiding daartoe kan zijn: grote werkdruk, overmatig lawaai, nervositeit, spanning, onzekerheid, slecht slapen, geuren, fel licht, veel visuele afleiding. Die kunnen innerlijke spanning en onrust geven, die impulsiviteit uitlokken en niet altijd de beste oplossingen zijn en chaos creëren.
  • Geheugen: een scherp opmerkingsgave en een hoge intelligentie, met vaak een goed ontwikkeld geheugen komt bijna altijd voor. Dat is absoluut een pré en goed te realiseren voor de eigenwaarde! Door de problemen met het ontvangen en verwerken van impulsen en prikkels kan echter de aandacht afgeleid worden, waardoor zaken vergeten kunnen worden of niet afgemaakt. Dat is lastig, maakt dat er veel herhaald of weer op gewezen moet worden. Dat kan irritatie opwekken voor alle betrokkenen in de situatie, wat te voorkomen is. Veel steun geven,  geheugentraining, aanleren eerst iets af te maken en handige signaleringstools e.d.
  • Emoties: ADHD/ADD’ers kunnen ook op emotioneel gebied overprikkeld raken, waardoor ze direct en heftig terug reageren. Huilen, hyperactiviteit, stilletjes terugtrekken, boos worden … geen enkele emotie is hen vreemd. Ook spanningen kunnen hiertoe leiden. Training om met spanningen anders te leren om te gaan of ze te vermijden kan veel resultaat opleveren. Als je zelf leert actief een dergelijk beladen situatie bij te sturen, geeft dat ook een goed gevoel en moed een volgende situatie ook zelf bij te sturen, wat het gevoel van eigenwaarde en zelfvertrouwen doet groeien. Zelfkritiek en kritiek van anderen kunnen veel emoties oproepen, waar veel winst is te behalen met training en ontwikkelen van zelfinzicht.
    Alle binnenkomende emoties en gedachten veroorzaken zo’n chaos dat het enorm veel energie kost om deze allemaal te ordenen en te structureren, laat staan er ‘volwassen’ mee om te gaan. Je bent haast een speelbal van je gevoel van onrust en je hebt er geen greep op. Het snel geïrriteerd raken kan zowel voor de persoon zelf als voor zijn omgeving lastig zijn. Het is moeilijk om het gevoel snel in woorden om te zetten en deze op een constructieve manier te uiten. Het enthousiasme kan heerlijk zijn, maar ook doorschieten, waardoor de omgeving het hinderlijk gaat vinden. Dit alles draagt bij aan vaak een laag zelfbeeld en gering gevoel van eigenwaarde, faalangst, onzekerheid en weinig zelfvertrouwen.
  • Uitvoering: Het is voor een ADHD/ADD-er moeilijk om iets wat opgestart is ook daadwerkelijk af te maken. Je raakt afgeleid, begint nieuwe impulsen te volgen, raakt het overzicht kwijt en ziet de benodigde tussenstappen niet meer.

Wat zijn in mijn ogen de oorzaken van AD(H)D?

De laatste 15 jaar heb ik met mijn reguliere opleidingen en door alle alternatieve trainingen die ik daarnaast gevolgd heb mijn eigen gedachten gevormd rond deze probleemgebieden. Laat me duidelijk zijn, ik ben professional en ik neem ADHD/ADD en alle andere probleemgebieden als ASS, autisme, Asperger, PDD-NOS, dyslexie uiterst serieus en wil niet beweren dat ik volledig ben of kan zijn.

Wel denk ik dat we vooral vergeten zijn naar de grote gehelen te kijken. Naar hoe alles in elkaar grijpt en elkaar beïnvloedt. En hoe we daar mee omgaan in onze samenleving. Hoe onze atmosfeer in elkaar zit, hoe onze samenleving en woonomgeving georganiseerd is, hoe we daar onze meningen in vormen en er onze waarden en normen over hebben, hoe het met ons voedsel en onze voeding gesteld is, waar we in onze scholen op focussen, hoe we aandacht besteden aan emotionele en sociale ontwikkeling, de technologische ontwikkelingen en beweging. Het totale geheel …

  • In deze tijd is onze atmosfeer bijna verzadigd van allerlei radiofrequenties die door allerlei apparaten benut worden voor ´informatieoverdracht´. Dat maakt het ´heel druk´ in de lucht. En we maken er meer en meer gebruik van … en breiden de netwerken steeds verder uit.
  • Er worden de laatste 20 jaar meer en meer hooggevoelige kinderen geboren. Kinderen die sensitief en vaak daarmee allergisch reageren op alles in en uit onze omgeving: stoffen, voeding, frequenties, drukte, indrukken, emoties, mensenmassa’s e.d.
  • Hoogsensitiviteit is voor mij een andere manier van functioneren van onze hersenen. Een anders ‘gewired’ zijn. Er komt meer informatie binnen die verwerkt moet worden, en de informatie wordt anders verwerkt. De hersenen moeten nieuwe en andere verbindingen ontwikkelen voor de informatieverwerking in de hersenen.
  • Onze maatschappij is nog lang niet ingesteld op, voorbereid op, en zeker niet ingericht voor al deze ontwikkelingen. Wat maakt dat de hoogsensitiviteit ingeklemd wordt in een patroon van handelen waar er geen rekening mee gehouden wordt.
  • De  hoogsensitiviteit zoekt een vorm om zich te uiten en daar heeft onze maatschappij de labels voor ontwikkeld zoals genoemd, die vervolgens als kapstok gebruikt worden om ze vanuit bestaande behandelingsvormen in een hokje te categoriseren.
  • De labels geven naar mijn idee enkel inzicht in de verschillende aspecten waar rekening mee te houden in de begeleiding. Niet meer en niet minder. Er zit geen waardering aan verbonden wie of hoe iemand als persoonlijkheid is. Het belastende effect komt voort uit de reactie van de omgeving en dat verschilt per situatie.
  • Pas in de persoonlijke begeleiding zullen de afzonderlijke elementen duidelijk worden, en kun je zien waar meer aandacht aan besteed moet worden en waar minder en op welk moment. En wat voor die specifieke persoon werkt en wat niet, wat aanslaat en wat niet en wanneer.
  • Zoals eerder aangegeven is er in de media inmiddels meer en meer aandacht voor aspecten die ofwel ten grondslag liggen, of voortvloeien uit de ADHD/ADD. Te denken valt aan de aandacht voor slaapproblemen, stressklachten, hechtingsproblemen. Dit maakt dat er meer en meer vanuit een breder perspectief gekeken wordt naar het totale functioneren.

Comorbiditeit

ADHD en ADD komt nooit alleen. Vaak wordt geconstateerd dat er meer zaken kunnen spelen. Depressiviteit, verslavingsgevoeligheid, intense angsten, dyslexie, dyscalculie, ODD, OCS, borderline en autisme.
De begeleiding zal daar altijd op letten en rekening mee houden.

Begeleiding met Core-Coaching

Er is veel te bereiken met begeleiding. Emotioneel, mentaal, training van geheugen en concentratie. Ik werk vooral moet jongeren en volwassenen. Bij de begeleiding van opgroeiende kinderen bied ik het liefst een begeleiding vanuit de driehoek ouders-kinderen-leerkrachten. Kinderen zijn te trainen met neurofeedbackttraining en neurologica en emotioneel vanuit hun eigen psychische groeifasen en met praktische gedragshandvatten. Ouderbegeleiding geeft extra resultaat door de inzichten, emotionele begeleiding, extra handreikingen en afstemming op elkaar. Door daar ook de afstemming met leerkrachten in te betrekken wordt de cirkel van beïnvloeding compleet.
Iedereen weet wat de situatie is, hoe ermee om te gaan, met elkaar rekening te houden en af te stemmen … ideaal!

Verder kijken en lezen?

Uitzending Hollandse Zaken, 15.8.2013 over de diagnose met labels als autisme en ADHD, ADD, PDD/NOS, Asperger, dyslexie e.d. en wat voor problemen je ermee kunt krijgen ….
http://www.npo.nl/programmas/POW_00652096

Een prachtig artikel in The Optimist over ADHD en neurofeedback … zou elke ouder moeten lezen!
http://www.odenow.nl/hersenopvoeding/

In Psychology Today wordt regelmatig ook over ADHD geschreven. Hier een uitgebreid verhaal over waarom ADHD zo vaak gediagnosticeerd wordt (in het engels).
http://www.psychologytoday.com/blog/digital-pandemic/201308/why-the-increase-in-adhd

en over de ontstaansgeschiedenis van ADHD sinds de jaren 50 (ook in het engels)
http://www.psychologytoday.com/blog/short-history-mental-health/201304/the-adhd-increase-in-context

en hoe de ‘vader’ van de ADHD op zijn recente sterfbed uitspraken deed die niet bevorderlijk zijn voor de farmaceutische industrie.
http://www.ahealthylife.nl/adhd-fictieve-ziekte/

Goede en informatieve boeken die de laatste jaren verschenen:
Cathelijne Wildervanck: ADHD … hoe haal je het uit je hoofd?
Prof. Dr. Pieter Duker: Afscheid van autisme en ADHD
Laura Batstra: Hoe voorkom je ADHD? Door de diagnose niet te stellen
Barbara Simonsohn: Ritalin is de oplossing niet …
Nathalie Kreik: Hoezo ADHD?
Frank Strijen: Hoera ik heb ADHD
Lara Honos-Webb: De gave van ADHD
Dr. Marianna Mousain-Bosc: Magnesium, de oplossing voor gedragsstoornissen en vele andere aandoeningen